Wie kent ze niet; bijzonder uitziende boeken met een chique, gouden randafwerking? Het maken van boeken was ooit – letterlijk en figuurlijk – monnikenwerk. Halverwege de vijftiende eeuw kwam daar verandering in. De boekdrukkunst kwam tot leven. De techniek ‘snedevergulden’ dat toen diende ter bescherming van het papier, wordt vandaag de dag nog steeds ingezet bij drukwerk. De benaming is tegenwoordig íets minder chique, maar de visuele impact des te groter. Kleur op snee of Edge coloring is, zoals de naam al zegt, een manier om de randen van het papier te kleuren. Deze afwerking geeft drukwerk een verfijnde, elegante uitstraling.
Vroeger dus heel gewoon. Boeken met een versierde gouden afwerking aan de zijkant of bovenkant. Vaak gebeurde dit alleen aan de kop van het boek. Alleen de bovenkant, van het met bladgoud bezette boek, was immers zichtbaar. Deze veredelingstechniek zorgde ervoor dat de pagina’s beschermd werden tegen stof en licht. Kortom geheel functioneel. Tegenwoordig niet minder functioneel, maar vooral bedoeld om een product écht extra’s prestige geven.
Folie- versus kleursnede
Kleur op snee is een veredelingstechniek waarbij op de snijranden van het drukwerk kleur- of metaalfolie worden aangebracht. Om dit toe te passen bij een boek wordt het exemplaar eerst onder hoge druk samengeperst. Vervolgens worden de boekbloksnedes spiegelglad geschuurd, waardoor het mogelijk wordt de folie egaal en met de juiste hechting op het boekblok aan te brengen.
Er zijn metaalfolies (goud- en zilversnedes) die glanzen en kleurfolies die mat lijken. Kleursnedes zijn mogelijk in allerlei kleurschakeringen. Door nieuwe inktjettechnieken is het vandaag de dag ook mogelijk de boekblokken op de rand te voorzien van een zelf gekozen afbeelding. Het spiegelglad schuren en onder druk samenpersen van het boekblok moet dan extra zorgvuldig gebeuren om inktinloop te voorkomen. Afhankelijk van budget, kleur en doel wordt er gekeken naar welke techniek het beste past.
‘De folietoepassing geeft het meest strakke en gestoken eindresultaat. De ‘kleur’ ligt dan echt op de rand van elke pagina. Bij de keuze voor inkt zijn weer meer ontwerpkeuzes mogelijk’
Peter Bongers
Accountmanager NPN Drukkers
Folie- en kleursnede: hoe werkt het?
Het aanbrengen van foliesnede kan worden vergeleken met een normale stempelfolie. De transferlaag van de folie wordt met een hete siliconen roller op de gecomprimeerde snede van het boek overgebracht. Omdat de afgewerkte pagina’s gemakkelijk aan elkaar plakken, moet het boek vervolgens met de hand worden ‘uitgewaaierd’.
Waar vroeger standaard gebruik werd gemaakt van de welbekende goudfolie, is nu bijna elke kleur denkbaar. Zilverfolie op snee, maar ook metallic kleuren en holografische folie zijn een optie.
Kleur op snee aanbrengen wordt in een speciale machine met inktjet spuitkoppen aangebracht en vervolgens onder UV-licht uitgehard. Het voordeel: het is direct droog. Daardoor loopt de inkt niet tussen de pagina’s, waardoor deze ook niet aan elkaar kleven bij het openen van het boek. Het boekblok kan hierdoor direct worden verwerkt. Naast verschillende kleuren kunnen er met deze techniek ook wisselende teksten en motieven op de pagina’s worden gedrukt.
Meerwaarde
Drukwerk met gekleurde zijkanten wordt door NPN Drukkers op meerdere producten toegepast. Een notitieboek, visitekaartje of een boek valt meteen op als er kleur op snee is toegepast. Bij een weloverwogen gebruik van kleur op snee werkt het versterkend in relatie tot de andere ontwerpkenmerken van boeken. Op die manier kan het iets toevoegen aan de inhoud van een boek. Door het exclusieve karakter hebben kleur- en folie op snee een zeer hoge attentiewaarde. En precies dat is nu juist de meerwaarde van drukwerk in deze tijd!
